Mniej dwutlenku węgla latem

W wolnym czasie od pracy pędzimy „na łono natury”, do lasu, nad rzekę – by odetchnąć świeżym powietrzem. Całe życie na ziemi oddycha: wdycha tlen, wydycha dwutlenek węgla. Tylko rośliny zielone zużywają dwutlenek węgla z atmosfery do syntezy niezbędnych związków węgla. Wiadomo, że ten proces nazywa się fotosyntezą.

Wiele pomiarów przeprowadzonych w różnych strefach klimatycznych globu, nad lądem i nad morzem, pokazuje, że wszędzie w atmosferze występuje mniej więcej taka sama ilość dwutlenku węgla. Jego stężenie wynosi 0,03-0,04%.

Co decyduje o stężeniu dwutlenku węgla?

Zawartość dwutlenku węgla w atmosferze zależy od warunków lokalnych (wyraźnie widać, że w dużych miastach jest go więcej), od pory roku, a nawet od pory dnia. Zmiany te nie są przypadkowe, mają pewną regularność. Oto, co wykazały na przykład badania z wykorzystaniem spektroskopii w podczerwieni (metoda zapewniająca niezbędną dokładność pomiaru). Obserwacje prowadzono na polu niedaleko lasu iglastego na wysokości 2-2,5 m nad ziemią, w pasie o długości około pół kilometra.

• Zawartość dwutlenku węgla zmienia się najbardziej gwałtownie w ciągu dnia wiosną i latem.
• Jego maksimum występuje w nocy: w tym czasie stężenie dwutlenku węgla jest o 20% wyższe niż średni poziom.
• Nieco mniej wyraźne dzienne maksima, które przypadają na 11, 15 i 19 godzin w ciągu dnia.

Przyczyną takich regularnych wahań dobowych jest oczywiście żywotna aktywność roślin: oddychają one przez całą dobę, a fotosynteza zachodzi tylko w świetle, a jej intensywność zmienia się wraz z położeniem Słońca.

Biorąc pod uwagę wahania sezonowe, stężenie dwutlenku węgla wyraźnie wzrasta w okresie zimowym. W drugiej połowie stycznia - pierwszej połowie lutego nasycenie powietrza CO2 wzrasta o 80-90%. Najwyraźniej i jest to w pewnym stopniu związane z żywotną aktywnością roślin - zimą zużywają mniej dwutlenku węgla. Ale możliwe jest również, że przyczyną takich wahań są cechy mieszania powietrza przez turbulentne przepływy w zimie. Ogólnie rzecz biorąc, istnieje zależność między przebiegiem krzywej temperatury a zawartością CO2 w atmosferze: niższe temperatury odpowiadają wyższej zawartości CO2.