„Młoda kobieta o fioletowych palcach, Eos, powstała z ciemności…” Tak zaczyna się Homer, druga pieśń Odysei (8-7 pne). Ten poetycki obraz młodej piękności - brzasku występuje w folklorze wielu ludów. „Zbliżasz się, bogini, śmiejąc się, młoda”. Taki jest opis świtu w starożytnej indyjskiej Rigwedzie (11-10 wieków pne). A w nowogrodzkim psałterzu Chludowa z końca XIII wieku rysuje się poranny świt. Przedstawiana jest jako ognistoczerwona młoda kobieta trzymająca w dłoniach Słońce. Wspólność opisów i miniatur jest niezaprzeczalna, choć odnoszą się one do różnych epok i różnych ludów, oddzielonych wiekami, łańcuchami potężnych gór, mórz i rozległych równin.
Co leży u podstaw zauważonego podobieństwa: zwykły przypadek czy jakaś prawidłowość? „Tak, prawidłowość” — odpowiada autor artykułu w „Soviet Slavonic Studies” z całym swoim materiałem. Wizerunek Słońca w postaci ognistego koła, świt poranny i wieczorny w postaci dwóch kobiet – jednej jasnej, drugiej ciemnej, interpretacja zaćmienia słońca jako walki Słońca ze smokiem, który chce „pożerać” luminarza, spotykamy wśród Rosjan i Słowaków, Białorusinów i Bułgarów, wśród Gotów i Anglosasów, Duńczyków i starożytnych Greków, Rzymian, Irano-Aryjczyków i Indo-Aryjczyków.
Takie wyobrażenia o Słońcu i świtach rozwinęły się według autora w owych odległych czasach ludzkości, kiedy istniała indoeuropejska społeczność ludzi o jednym języku, wspólnych poglądach na przyrodę. Na bazie tej rozpadającej się z czasem wspólnoty powstało wiele współczesnych ludów, w tym także słowiańskich. Możliwe jest naukowe zrekonstruowanie społeczności indoeuropejskiej według tych samych starożytnych cech i pozostałości, które po przejściu przez warstwę czasu nadal istnieją wśród ludów różnych krajów i kontynentów.
Napisz komentarz
Uwagi